مقدمه
پشم، یکی از قدیمیترین و طبیعیترین الیافی است که بشر برای تولید پوشاک و سایر محصولات از آن استفاده کرده است. تنوع بالای نژادهای حیوانات پشمده و شرایط پرورش آنها، باعث شده است که انواع مختلفی از پشم با ویژگیهای متفاوت تولید شود. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف پشم و ویژگیهای هر یک میپردازیم.
انواع پشم:
۱. پشم مرینو
پشم مرینو یکی از رایج ترین انواع پشم در جهان است. اکثریت قریب به اتفاق گوسفندان مرینو در استرالیا پرورش می یابند و از پشم گوسفندهای مرینو برای ساخت انواع مختلف پوشاک و مواد صنعتی استفاده می شود.
قطر این نوع پشم می تواند زیر 20 میکرون باشد که آن را به یکی از بهترین انواع محصولات پشمی موجود تبدیل می کند. در حالی که گوسفندهای مرینوئی در اصل در اسپانیا پرورش داده می شدند، اکنون به ندرت تولید پشم مرینو در این کشور اروپایی وجود دارد. پشم مرینو قبل از پردازش نسبتاً چرب است، لازم است لانولین آن، قبل از آغاز فرایند ریسندگی ، خارج شود.
۲. پشم کشمیر
کشمیر یکی از گرانترین و لوکس ترین انواع پشم است. نام “کشمیر” از منطقه کشمیر هند که در آن بزهای پشمالو قرار دارند، سرچشمه می گیرد.
کشمیر با قطری به اندازه 18 میکرون، همانند پشم مرینو نرم و ظریف است. قیمت بالای پشم کشمیر از آنجا ناشی می شود که بزهای کشمیر فقط می توانند سالانه حدود 150 گرم پشم تولید کنند که این نوع پشم را به کالایی بسیار لوکس تبدیل می کند.
۳. پشم موهر
پشم موهر از بزهای آنگورا تهیه می شود که دارای پشم موج دار فوق العاده ضخیم است. جمع آوری پشم موهر بدون آسیب رساندن به بزهای آنگورا امکان پذیر است.
در حالی که ممکن است انواع دیگر پشم خیلی منقبض نشود، موهای مواج بز آنگورا به طور طبیعی منجر به پارچه های پشمی با چین و چروک زیاد می شود. در طول دهه های 1970 و 1980 ، پارچه ی موهر بسیار شیک بود و مد مرسوم شهرنشینان، ژاکت مویی موهر می پوشیدند و در خانه های خود از موکت موهر استفاده میکردند.
۴. پشم آلپاکا
مردم در آمریکای جنوبی هزاران سال است که حیوان آلپاکا را برای تولید پشم، پرورش می دهند. آلپاکاهای جوان تر می توانند موهایی به قطر 15 میکرون داشته باشند ، اما با افزایش سن پشم آلپاکا ضخیم و خشن می شود که باعث می شود الیاف موی آلپاکاهای قدیمی برای پوشاک غیرقابل استفاده باشد.
چند نژاد مختلف آلپاکا وجود دارد که پرورش دهندگان از آنها برای پشم استفاده می کنند و پشم آلپاکای سوری از با ارزش ترین انواع این الیاف طبیعی است. در حالی که برخی از تولیدکنندگان از پشم خالص آلپاکا برای تولید لباس استفاده می کنند، بیشتر تولیدکنندگان این نوع پشم را با انواع پشم ارزان تری مخلوط می کنند تا از کیفیت آویزش الیاف آلپاکا بدون متحمل شدن هزینه های نامعقول بهره مند شوند.
۵. پشم لاما
پشم لاما به طور کلی خیلی خشن است که نمی توان آن را در تماس با پوست استفاده کرد، اما برای لباس های رویی مناسب است. یافتن نژادی که پشم لاما تولید می کند نسبتاً نادر است.
۶. پشم شتر
در اوایل قرن 20، کت و شلوارهای مو شتر بسیار رایج بود. پشم شتر به طور باورنکردنی عایق گرماییست اما از دوام کمتری نیز نسبت به انواع دیگر پشم برخوردار است. از آنجا که موهای شتر نسبتاً خشن است، برای آن دسته از لباس هایی که به طور مستقیم با پوست بدن در تماس هستند، انتخاب مناسبی نیست.
۷. پشم بکر
پشم بکر که به عنوان پشم بره نیز شناخته می شود، پشم حاصل از اولین قیچی بره است. این اصطلاح همچنین می تواند به پشمی باشد که بازیافت نشده است.
۸. پشم آنگورا
پشم آنگورا از نژاد خاصی از خرگوش است که موهای نازک و نرم تولید می کند. این نوع پشم بسیار گران است و خرگوش هایی که آن را تولید می کنند معمولاً در شرایط انسانی نگهداری نمی شوند.
۹. پشم کیویت ( گاومیش نر)
کیویوت نوعی گاو میش بومی آلاسکا است. در حالی که الیاف تولید شده توسط این حیوان بسیار خشن هستند، اما هشت برابر پشم گوسفند عایق است که باعث می شود پشم کیووت برای دستکش ، کلاه و سایر وسایل دمای هوا مناسب باشد.
۱۰. پشم ویکونا ( شترچه)
ویکونا یکی از اقوام آلپاکا است که منحصراً بومی پرو است. پشم ویکونا گرانترین نوع پشم موجود است که علت آن تا حدودی، تلاش دولت پرو برای محافظت از این گونه در معرض خطر است.
عوامل موثر بر کیفیت پشم
- نژاد حیوان: هر نژاد حیوان، پشم با ویژگیهای خاص خود را تولید میکند.
- سن حیوان: پشم حیوانات جوانتر معمولاً نرمتر و لطیفتر است.
- شرایط پرورش: تغذیه، آب و هوا و مراقبت از حیوانات بر کیفیت پشم تاثیر میگذارند.
- فصل چیدن: پشم چیده شده در فصلهای مختلف، ویژگیهای متفاوتی دارد.
کاربردهای پشم
پشم در صنایع مختلفی از جمله نساجی، دکوراسیون و صنایع دستی کاربرد دارد. از پشم برای تولید انواع لباس، فرش، پتو، روکش مبلمان و بسیاری محصولات دیگر استفاده میشود.
مزایای استفاده از محصولات پشمی
- عایق حرارتی بالا: پشم به دلیل ساختار فیبری خود، عایق حرارتی بسیار خوبی است.
- نرمی و لطافت: بسیاری از انواع پشم بسیار نرم و لطیف هستند و حس راحتی را به فرد میدهند.
- طبیعی و تجدیدپذیر: پشم یک ماده طبیعی و تجدیدپذیر است.
- ضد حساسیت: برخی از انواع پشم مانند پشم آلپاکا، دارای خواص ضد حساسیت هستند.